Κρανια

Η Κρανιά χαρακτηρίζεται ως ορεινή περιοχή και ως παραδοσιακός οικισμός.Έχει υψόμετρο 620μ, απέχει από την Λάρισα 51,2 χλμ. και είναι η πιο ορεινή περιοχή του δήμου.

Η Κρανιά βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Κάτω Ολύμπου. Υπήρξε «βακούφιον της Σουλτάνας» κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας έχοντας ειδικά προνόμια και την προστασία των κλεφταρματολών που κατάγονταν από την περιοχή, όπως ο Νικοτσάρας. Η Κρανιά αν και κάηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους την 1η Απριλίου του έτους 1822, διατηρεί πολλές πλευρές του παραδοσιακού πολιτισμού. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται προσπάθεια ανάπτυξης του χωριού, με την εκτέλεση έργων υποδομής και τις πολιτιστικές δραστηριότητες του εξωραϊστικού συλλόγου. Τα καλοκαίρια η Κρανιά προτιμάται από πολλούς ως τόπος παραθερισμού.



Από τον 16ο ως τις αρχές του 19ου μ. Χ. αιώνα τα χωριά και η περιοχή του Κάτω Ολύμπου και ιδιαίτερα της Κρανιάς, γνωρίζει μια ιδιαίτερη ανάπτυξη και μάλιστα καλλιτεχνική που αποτυπώνεται και διασώζεται μέχρι σήμερα στις εικόνες, τα ξυλόγλυπτα, τα τέμπλα και τα μανουάλια των εκκλησιών του Ιωάννου
Προδρόμου, του Αγίου Δημητρίου, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Ταξιάρχη Μιχαήλ και της Παναγίας, των εισοδίων της Θεοτόκου.

Εκτός από την καλλιτεχνική ανάπτυξη, άνθηση παρουσιάζει και η παραγωγή υφαντών- αλατζάδων- μεταξωτών, βαμβακερών και μάλλινων, αφού στο σημείο

«Κερχανάδες» ήταν τα σπουδαία βαφεία για τον επιχρωματισμό των υφαντών με τη χρήση βολβών ριζαριού, κρόκου, λαπάτων, φύλλων καρυδιάς και άλλων. Η συνεργασία των χωριών μεταξύ τους και ειδικότερα η συνεργασία της Κρανιάς, για το εμπόριο των προϊόντων με τα Αμπελάκια και για την παραγωγή και βαφή των υφαντών με την Ραψάνη, ήταν αγαστή και μάλιστα κατά το πρώτο μισό του 18ου ιδίως μεταξύ Πυργετού- Κρανιάς,καθώς και οι αρδευτικοί – υδρευτικοί πήλινοι αύλακες από διάφορες τοποθεσίες της Κρανιάς για παροχή νερού, που έπρεπε να είναι άφθονο για τις βαφές αιώνα μ. Χ. , αφού τα υφαντά- προϊόντα θα κατέληγαν για πώληση σε περιώνυμες αγορές της κεντρικής Ευρώπης ( Βουδαπέστη, Βιέννη, Τεργέστη), καθώς και στις Κων/πόλη και Σμύρνη της Ανατολής. Τότε κατασκευάζονται και τα περισσότερα καλντερίμια,

Η πρώην κοινότητα Κρανιάς Ολύμπου, της επαρχίας Τυρνάβου, του νομού Λάρισας, ίσως οφείλει το όνομα της στο φυτό «κρανιά» της οικογένειας των σκιαδανθών των κρανεϊδίων της Ελληνικής χλωρίδας ,την « Κρανέα την Άρρεν», με πρασινοκίτρινους κλάδους γνωστή ως Κρανέα, Κρανεία και Κρανιά, που φυτρώνει άφθονα στην περιοχή των παρυφών του Κάτω Ολύμπου και σε ύψος περίπου 700 μέτρων.